Sài Gòn những năm 50, 60 của thế kỷ trước, xích lô là một trong những phương tiện chính giúp người dân di chuyển. Cho đến nay, nghề xích lô đã chỉ còn là “một thời để nhớ”.
Hoài niệm về xích lô một thời
Trong những thước ảnh về Sài Gòn xưa, dễ dàng thấy hình ảnh những người đạp xích lô thong thả bắt khách trên mọi nẻo đường. Người ta coi xích lô như một trong những phương tiện di chuyển chính, nghề xích lô kiếm tiền từ việc chở khách qua lại trên những tuyến phố, có thể là ngắm cảnh, hoặc đơn thuần là để về nhà sau khi đã mỏi chân ở đất Sài Gòn.
Nghề xích lô phát triển tới nỗi người ta nghĩ ra việc thay vì phải đạp thì sử dụng máy. Từ đó bắt đầu có cái tên “xích lô máy”. Xe xích lô máy vẫn giữ được tốc độ chậm của xích lô đạp thông thường, tuy nhiên lúc cần đi gấp, xe xích lô máy là một giải pháp tốt.
Những chiếc xích lô máy được trang bị đầy đủ giống như xích lô thông thường, ví dụ như mái che, đệm ngồi, đệm lưng,… Xích lô máy được đánh số biển để kiểm soát phương tiện.
Người ta thích đi xích lô máy là bởi vừa được ngồi đệm êm, lại có thể ngắm khung cảnh đường phố. Đặc biệt hơn, xích lô máy đem lại những thanh âm giòn giã của tiếng bô xe, hay cảm giác vượt mặt những chiếc xe khác trên đường tạo ra niềm vui thích cho chính người ngồi.
>>> Xem thêm: Chùm ảnh hiếm về vị đại gia giàu thứ nhì Sài Gòn đầu thế kỷ XX: Tiền bạc, điền sản, quyền lực không thiếu gì
Xích lô Sài Gòn ngày nay
Nói “một thời để nhớ” không sai bởi ngày nay, nhiều phương tiện hiện đại hơn xuất hiện. Những chiếc bốn bánh giờ trở thành dòng phương tiện chủ lực, thay thế cho chiếc xích lô. Người xưa không vội, nhưng người nay thì vội vã, vì vậy chiếc xích lô chậm rãi chở người ta trên đường phố giờ đã không còn được sử dụng.
Nghề xích lô đang mai một dần theo thời gian. Hiện nay những chiếc xích lô chỉ còn dùng để chở hàng với tiền công cũng không nhiều.
May mắn, khi du lịch phát triển, nghề xích lô còn có thể cố gắng “cầm cự” với những khách du lịch.
Nghề xích lô là một nét văn hóa đặc trưng cho một thời kỳ ở Sài Gòn, cũng nhờ đó mà khách du lịch thích thú, thường sử dụng để dạo quanh Sài Gòn, ngắm nghía đường phố hoa lệ.
Những người gắn bó với nghề xích lô thường lập thành các đoàn nghiệp du lịch, vừa tạo uy tín với khách du lịch, vừa tăng cơ hội kiếm sống bằng nghề.
Xã hội ngày càng phát triển, khiến nghề đạp xích lô cũng phải “gồng mình” thích ứng. Dễ dàng nhận ra sự chuyên nghiệp đến từ những chiếc xích lô được đồng bộ, luôn được lau chùi kỹ lưỡng sau mỗi ngày làm việc. Thậm chí, những người làm nghề còn có đồng phục, được học cách giao tiếp cũng như nói chuyện với khách để mang lại dịch vụ xích lô tốt nhất.
Nghề xích lô vẫn còn đất sống, những người đạp xích lô vẫn cố gắng bám nghề. Họ trông chờ nhiều hơn vào những vị khách xứ lạ đang tìm kiếm những nét văn hóa bản địa, mà xích lô là một trong số đó. Dù không kiếm được nhiều tiền như những nghề khác, nhưng những người đạp xích lô vẫn luôn được trân trọng.
Vì vốn nghề này gắn liền với lịch sử một thời, còn thời kỳ hưng thịnh của nó giờ chỉ còn trong hoài niệm, trong ký ức của đại đa số người dân Sài Gòn – nơi mà người đến và đi đều vội vã.
