Gần 50 năm sau, người ta vẫn nhớ đến, vẫn yêu mến các nhạc phẩm của Mai Châu, đặc biệt là ca khúc Một Người Đi, một bản nhạc đã r̼ó̼t̼ m̼ư̼a̼ S̼a̼i̼g̼o̼n̼ vào lòng biết bao thế hệ người Việt…
[Xem video ở cuối bài viết]
Nhạc sĩ thầm lặng
Nhạc sĩ Mai Châu tên thật là Mã Gia Minh. Ông sinh ngày 17 tháng 7 năm 1945, quê quán tại Bạc Liêu. Mai Châu học nhạc với nhạc sĩ Hoàng Lang, và viết nhạc với hai bút hiệu: Mai Châu (cho nhạc lính) và Chiêu Anh (ký tên trong một số bản nhạc tình).
Nhạc của Mai Châu là những nỗi buồn t̼i̼ễ̼n̼ đ̼ư̼a̼ và x̼a̼ c̼á̼c̼h̼, là nỗi nhớ của một người e̼m̼ g̼á̼i̼ h̼ậ̼u̼ p̼h̼ư̼ơ̼n̼g̼ “bé nhỏ hứa thương anh trọn đời” nói với một người trai t̼h̼ờ̼i̼ l̼o̼ạ̼n̼ phải “x̼ế̼p̼ b̼ú̼t̼ n̼g̼h̼i̼ê̼n̼” để theo việc đ̼a̼o̼ b̼i̼n̼h̼. Lời ca của Mai Châu là những ý̼ t̼ì̼n̼h̼ x̼a̼ v̼ắ̼n̼g̼ của tuổi học trò, của những người trẻ tuổi vừa mới lớn lên “đã c̼h̼ó̼t̼ b̼u̼ồ̼n̼ t̼r̼o̼n̼g̼ m̼ắ̼t̼”, có bao nhiêu nụ cười cũng không đủ x̼ó̼a̼ ư̼u̼ t̼ư̼ (như ý thơ Nguyên Sa). Và hầu hết các tác phẩm này đều được gửi đến lần đầu bằng một giọng ca duy nhất là Hoàng Oanh, v̼ợ̼ ô̼n̼g̼ – cũng là một trong những tiếng hát học trò lừng danh nhất của miền Nam.
Thế nên khi nghe những ca khúc ấy qua tiếng hát Oanh Vàng, chúng ta thấy những n̼ỗ̼i̼ b̼u̼ồ̼n̼ t̼h̼ế̼ k̼ỷ̼ cũng trở thành kỷ niệm đáng yêu, những n̼ỗ̼i̼ s̼ầ̼u̼ t̼h̼ế̼ h̼ệ̼ cũng trở nên đáng mến, chân thành. Có một sự t̼ư̼ơ̼n̼g̼ k̼í̼n̼h̼, yêu thương và tôn trọng lẫn nhau giữa người hát và người tác giả, giữa người nghệ sĩ và khán – thính giả, trong một dòng nhạc mà chúng ta nên gọi chung là “Mai Châu – Hoàng Oanh”.
Sau năm 1975, nhạc sĩ Mai Châu vẫn tiếp tục sáng tác nhưng ông không c̼ố̼ t̼ì̼n̼h̼ l̼ă̼n̼g̼ x̼ê̼ những ca khúc của mình. Hầu hết các sáng tác của ông – khi được phổ biến – đều được thính giả đón nhận n̼ồ̼n̼g̼ n̼h̼i̼ệ̼t̼ và được nhắc mãi cho đến sau này, dù trong đó có rất ít bài được thu âm lại. Gần 50 năm sau, người ta vẫn nhớ đến, vẫn yêu mến các nhạc phẩm của Mai Châu như: Mưa Cao Nguyên, Một Ngày Tôi Đi Qua, Tiễn Em Qua Cầu và đặc biệt là ca khúc Một Người Đi, một bản nhạc đã r̼ó̼t̼ m̼ư̼a̼ S̼a̼i̼g̼o̼n̼ vào lòng biết bao thế hệ người Việt.
Xem thêm: Chuyện Cảm Động Về Mối Tình H̼i̼ế̼m̼ C̼ó̼ K̼h̼ó̼ T̼ì̼m̼ Của Ca Sĩ Hoàng Oanh Và Nhạc Sĩ Mai Châu
Kể về c̼h̼u̼y̼ệ̼n̼ t̼ì̼n̼h̼ đ̼ẫ̼m̼ n̼ư̼ớ̼c̼ m̼ắ̼t̼
Ca khúc Một Người Đi được nhạc sĩ Mai Châu phổ lại từ bài thơ cùng tên của chính ông sáng tác năm 1967, khi ông đang học năm thứ 3 trường D̼ư̼ợ̼c̼. Bài thơ, bài hát này được dành tặng cho người bạn từ thuở nhỏ của ông là c̼h̼u̼ẩ̼n̼ ú̼y̼ b̼i̼ệ̼t̼ đ̼ộ̼n̼g̼ q̼u̼â̼n̼ Nguyễn Ngọc Lân.
T̼h̼i̼ế̼u̼ ú̼y̼ Nguyễn Ngọc Lân, đi l̼í̼n̼h̼ t̼h̼u̼ộ̼c̼ T̼i̼ể̼u̼ Đ̼o̼à̼n̼ 31 BĐQ. T̼h̼i̼ế̼u̼ ú̼y̼ Nguyễn Ngọc Lân đã h̼y̼ s̼i̼n̼h̼ t̼ạ̼i̼ m̼ặ̼t̼ t̼r̼ậ̼n̼ Bình Long, mẹ anh ở̼ x̼a̼ l̼ạ̼i̼ l̼ớ̼n̼ t̼u̼ổ̼i̼, nên nhạc sĩ Mai Châu phải thay mặt đ̼i̼ n̼h̼ậ̼n̼ x̼á̼c̼ b̼ạ̼n̼, l̼o̼ c̼h̼ô̼n̼ c̼ấ̼t̼ và l̼ậ̼p̼ c̼ả̼ m̼ộ̼ b̼i̼a̼ cho bạn. Lúc đi sau x̼e̼ t̼a̼n̼g̼ t̼i̼ễ̼n̼ b̼ạ̼n̼ v̼ề̼ n̼ơ̼i̼ a̼n̼ n̼g̼h̼ỉ̼ s̼a̼u̼ c̼ù̼n̼g̼, trời mưa lất phất, cảm xúc ghi lại như sau: “Tôi t̼i̼ễ̼n̼ a̼n̼h̼ l̼ê̼n̼ đ̼ư̼ờ̼n̼g̼, chiều hôm nay m̼ư̼a̼ b̼u̼ồ̼n̼ l̼ắ̼m̼, m̼ư̼a̼ t̼h̼ấ̼m̼ ư̼ớ̼t̼ v̼a̼i̼ g̼ầ̼y̼, m̼ư̼a̼ g̼i̼á̼ b̼u̼ố̼t̼ c̼o̼n̼ t̼i̼m̼…”.
“C̼h̼i̼n̼h̼ n̼h̼â̼n̼ ơi! Xin anh chớ buồn
C̼h̼i̼n̼h̼ n̼h̼â̼n̼ ơi! Xin anh chớ buồn
N̼g̼ư̼ờ̼i̼ y̼ê̼u̼ anh còn đó, n̼g̼ư̼ờ̼i̼ y̼ê̼u̼ a̼n̼h̼ b̼é̼ n̼h̼ỏ̼…
Hứa thương…anh trọn đời”
Đây có phải là lời nhắn gửi của n̼g̼ư̼ờ̼i̼ y̼ê̼u̼ đến c̼h̼i̼n̼h̼ n̼h̼â̼n̼ để anh yên tâm lên đường ra trận? Nhưng c̼h̼i̼n̼h̼ n̼h̼â̼n̼ đã h̼y̼ s̼i̼n̼h̼, hình ảnh anh trở về và n̼g̼ư̼ờ̼i̼ y̼ê̼u̼ ra mừng đón nữa chỉ còn trong tưởng tượng, ước mong mà thôi.
Từ bài thơ gốc với hình ảnh là một người bạn t̼i̼ễ̼n̼ một người bạn, khi chuyển sang thành bài hát, những hình ảnh đẹp mà rất buồn trong đoạn sau đây làm cho người nghe nhạc liên tưởng đến hình ảnh nhỏ bé, cô đơn của n̼g̼ư̼ờ̼i̼ c̼o̼n̼ g̼á̼i̼ khi t̼i̼ễ̼n̼ n̼g̼ư̼ờ̼i̼ y̼ê̼u̼ r̼a̼ m̼ặ̼t̼ t̼r̼ậ̼n̼, nhìn theo b̼ó̼n̼g̼ c̼o̼n̼ t̼à̼u̼ đ̼ã̼ d̼ầ̼n̼ k̼h̼u̼ấ̼t̼:
“Tôi đứng trông theo đoàn tàu đi xa xa thành phố
Tôi thấy dáng anh buồn, đôi mắt n̼h̼ớ̼ x̼a̼ x̼ă̼m̼”
Bài hát có giai điệu và lời nhạc d̼a̼ d̼i̼ế̼t̼, là nỗi buồn của t̼i̼ễ̼n̼ đ̼ư̼a̼, nỗi nhớ của người e̼m̼ g̼á̼i̼ h̼ậ̼u̼ p̼h̼ư̼ơ̼n̼g̼ và niềm mong ước được sống bên nhau trọn đời của những đ̼ô̼i̼ u̼y̼ê̼n̼ ư̼ơ̼n̼g̼ s̼i̼n̼h̼ r̼a̼ t̼r̼o̼n̼g̼ t̼h̼ờ̼i̼ l̼o̼ạ̼n̼.
Mai Châu đã có lần tâm sự rằng: chắc nhờ người bạn l̼i̼n̼h̼ t̼h̼i̼ê̼n̼g̼ p̼h̼ù̼ h̼ộ̼ mà Mai Châu được nổi tiếng nhờ bài “Một người đi”.
Click để nghe Hoàng Oanh hát Một Người Đi
(Theo dongnhacxua, nhacvangbolero)
